دشت برم بزرگترین جنگل بلوط ایران و زیستگاه گوزن زرد ایرانی است.این دشت همچنین در فصل بهار و به خصوص اردیبهشت ماه مملو از گلهای وحشی شقایق میشود. کاروانسرای میانکتل، تنها کاروانسرای سنگی ایران در این دشت واقع شده است.
دشت برم و جنگل بلوط این دشت در ۲۰ کیلومتری شرق کازرون و در مسیر کازرون به شیراز واقع شده است.
این منطقه جنگلی با ارتفاع متوسط از ۱۵۰۰ متر تا ۲۴۰۰ متر قسمتی از رشته کوههای زاگرس جنوب غربی بوده و یکی از بخشهای متراکم جنگلهای بلوط زاگرس را در خود جای داده است.
دشت برم دارای پوشش گیاهی و جانوری قابل ملاحظهای است و علاوه بر بلوط، گونههای جنگلی دیگری همچون بادام کوهی، کیالک و ارژن را شامل میشود و نقش مهمی در تلطیف و اعتدال هوای مناطق جنوبی کشور داشته و به عنوان یک منطقه حفاظت شده و منطقه زیست کره به شمار میرود. جنگلهای انبوه از درختان بلوط به همراه گلهای شقایق در اواخر زمستان و فصل بهار و زمستان برفی در این منطقه آن را بهشتی زیبا در فارس تبدیل نموده است. بالا بودن تنوع زیستی در این منطقه تا بدان حد است که تاکنون از سوی محققان مختلف داخلی و خارجی نمونه برداریهای متعددی از گیاهان موجود در آن شده است.
یکی دیگر از دلایل اصلی که لزوم حفاظت از دشت برم را افزایش میدهد قرار گیری بخش گستردهای از این منطقه در ذخیرگاه زیست کره ارژن و پریشان و تأثیرگذاری مستقیم جنگل دشت برم در تالابهای ارژن و پریشان است به نحوی که از بین رفتن جنگل دشت برم، موجب افزایش بیش از پیش مشکلات در این تالابهای بینالمللی است.
علاوه بر گوزن زرد، جاندارانی چون شیر ایرانی، آهو، قوچ، پلنگ، خرس، کبک و سنجاب در این جنگل زندگی میکنند.
بیش از ۲۰ کیلومتر از جاده جدید کازرون به سمت شیراز از میان جنگل دشت برم عبور میکند.
دشت شقایقها
زیستگاه گوزن زرد
شقایق مینیاتوری ( یک بند انگشت )
بزرگترین جنگل بلوط ایران
اين گردشگاه در جنوب غربي دشت ارژن و در مجاورت جاده قديم كازرون به شيراز، در منطقه اي واقع شده كه به زيستگاه گوزن زرد ايراني مشهور است. گردشگاه مزبور با داشتن فضاي طبيعي كوهستاني و پوشش جنگلي انبوه و متراكم از درختان بلوط جاذبه هاي زيادي را در خود جمع نموده است. ارتفاعات اطراف ميان كتل به ويژه در قسمت شمال، شمال شرقي و شمال غربي در زمستان هاي سرد سال از برف پوشيده مي شود. گردشگاه مذكور در همه ماههاي سال داراي قابليت هاي گردشگري است و اميد مي رود با آغاز به كار جاده قديم كازرون به شيراز نظر گردشگران زيادي را به خود جلب سازد.
کاروانسرای میان کتل
کاروانسرای میانکتل از بناهای دوره صفویه در کازرون است. این کاروانسرا تنها کاروانسرای سنگی ایران بوده و در دشت برم واقع شده است. این کاروانسرا به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده و به همین علت آن را کاروانسرای شاه عباسی نیز مینامند. مساحت کل این بنای بزرگ که پلانی مستطیل شکل دارد در حدود ۳۵۰۰ متر مربع بوده که ۲۵۰۰ متر مربع از آن را زیربنای حجرهها در اطراف حیاط مرکزی شامل میشود. اصلیترین ویژگی این کاروانسرا، نما و دیوارههای ویژه آن است که تماماً از سنگی با نام مالون (مارن) ساخته و پرداخته شده است.
نوعی سنگ به نام مالون علاوه بر نمای بیرون در تزئینات داخلی همچون اغلب طاقچههای گچبری شده ساختمان و ناودانهای سنگی نیز به کار رفته است.
همچنین در بالای در ورودی کاروانسرا سنگبری زیبایی به شکل نوع خاصی از ترنج ایرانی نیز توسط معمار خوش ذوق آن طراحی شده است.
کاروانسرا به لحاظ معماری به صورت چهار ایوانی با حیاط مرکزی ساخته شده، در مرکز اضلاع شرقی و غربی دو حجره بزرگ و همچنین دو حجره کوچک در هر دو سوی این قسمتها قرار دارد. در اضلاع شمالی و جنوبی نیز چهار حجره کوچک وجود دارد.
نکته قابل توجه وجود یک قسمت خاص در جنوب شرقی این کاروانسرا است.
قسمتی که اغلب دیوارهای آن همانند نمای اصلی با سنگ پوشیده شده و منظره ای بسیار چشمگیر از دشت را برای بیننده ایجاد میکرده که این قسمت را از سایر قسمت های دیگر متمایز میکند و کاربری اصلی آن دچار شک و گمان میکند.
این کارونسرا در دوران قاجاریه توسط ابوالحسن خان مشیرالملک بازرگان معروف فارس تجدید بنا و مرمت شده است.
متاسفانه امروزه این بنای ارزشمند در شرایط مطلوبی به سر نمیبرد.
با توجه به مشاهده های اخیر،این مکان احتیاج بسیار فراوانی به توجه مسئولین و مردم را دارد تا بتواند به نسل های آینده منتقل شود و در تاریخ این کشور جای خود را بیابد.
امید که بتوان این بنای ستودنی را مورد توجه گردشگران کشورهای دیگر قرار داد تا در احیای این بنا روند مطلوب و موثر تری صورت گیرد.
در هشت كيلومتري جاده قديم كازرون به شيراز، پس از عبور از كتل مشهور« پيرزن» بقعه اي ساده و گچي از دور نمايان مي شود كه به « پيربنكي » معروف است. در گذشته مسافرين خسته پس از طي مسافتي چند از جاده شوسه كازرون به شيراز لحظاتي در اين مكان به استراحت مي پرداخته اند. اين بقعه در مجاورت قبرستاني قديمي واقع شده كه در آن سنگ تيرهاي بزرگ و منقوش به خطوط و اشكال زيبا ديده مي شود. ويژگي اين بقعه كه زبان زد عام و خاص است، رويش دو درخت بنه(پسته كوهي) بر بالاي بام و گنبد آن است. يكي از آن ها در انتهاي فوقاني گنبد ريشه دوانده و مشخص نيست كه ريشه آن از كجاست امّا سرسبز است و هر ساله ميوه مي دهد. ديگري در لاي ديوار بقعه بيرون آمده و با زمين ارتباطي ندارد. بقعه مزبور داراي سنگ قبري است كه در داخل ضريحي چوبي قرار گرفته است.
روستاي عبدوئي در ۲۵ كيلومتري شمال شرقي كازرون واقع شده است . اطراف اين روستا رشته كوههائي قرار گرفته كه قله ي يكي از آنها « چنگ » نام دارد كه تقريبا در ۷ كيلومتري روستاي عبدوئي مي باشد . در نزديكي قله ي چنگ چاهي به عرض ۲ الي ۳ متر و عمق ۱۰ الي ۱۲ متر وجود دارد كه به جهت انبار كردن و ذخيره كردن برف در آن به « چاه برفي » مشهور شده است . شكل طبيعي چاه طوري است كه كمتر در معرض تابش آفتاب قرار مي گيرد واين مكان تقريبا در چنين محيطي كه اشعه تابناك آفتاب همه جا را مي گيرد استثناست . اين خصوصيت باعث شده كه برف زمستاني انبار شده در داخل چاه ، تا اواخر شهريور ماه و در بعضي سالها تا آخر سال باقي بماند.
رفتن به محل چاه برفي از طريق روستاي عبدوئي با پاي پياده ۲ ساعت به طول مي انجامد . تا قبل از رايج شدن يخچال در منازل ، چاه مذكور مهمترين منبع تامين برف و يخ شهرستان كازرون بوده است . حق نگهداري و بهره برداري از چاه برفي در اختيار شخصي به نام مرحوم كربلائي اسماعيل برفي بوده است كه برف هاي آن بوسيله الاغ و استر به كازرون و مناطق همجوار جهت فروش حمل مي شده است . ديدار اين چاه و مناظر اطراف آن بسيارجذاب و فرح بخش است .